Kim jesteśmy

O luteranizmie

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP jest częścią świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła, który został założony przez Jezusa Chrystusa w dniu zesłania Ducha Świętego. Jest również spadkobiercą wielowiekowej tradycji zapoczątkowanej przez ks. dra Marcina Lutra w 1517r., kiedy to ogłosił on słynne 95 tez. Jego poglądy, które szybko zakorzeniły się w zachodniej europie dotarły także do Polski. Również tu zostały ciepło przyjęte i mimo oporu i utrudnień ze strony władzy królewskiej zaczęły powstawać parafie ewangelickie w Wielkopolsce, na Pomorzu, Kujawach, Mazurach i Śląsku.

Od samego początku nabożeństwa odprawiane były w języku narodowym. Wzmożona działalność ewangelików zaowocowała powstaniem bogatej literatury religijnej w języku polskim: tłumaczenia Pisma Świętego, kancjonały – śpiewniki, postylle – zbiory kazań, katechizmy. Reformacja szczególnie dobrze rozwijała się wśród mieszczan i chłopstwa zachodniej Polski, a także Polaków mieszkających poza granicami kraju. Do okresu zaborów przetrwało niewiele zborów, tworzą się jednak nowe zakładane przez kolonistów, szukających lepszych warunków do życia. Szybko ulegają oni polonizacji i biorą czynny udział w życiu politycznym i kulturalnym kraju.

Obecnie w skład naszego Kościoła wchodzą parafie o bardzo zróżnicowanej historii, tradycjach i zwyczajach. Związane jest to z tym iż wywodzą się z terenów różnych zaborów i struktur kościelnych. Jednakże wspólną ich cechą jest wpływ Pisma Świętego jako jedynego źródła prawd wiary. Ma ono wielkie znaczenie w życiu całej wspólnoty jak i pojedynczych jej członków. W przeszłości pozwalało to przetrwać czasy kontrreformacji na Śląsku w XVII i XVIII wieku, kiedy to ewangelikom odbierano kościoły, szkoły i majątki parafii. Na skutek prześladowań i zakazu odprawiania nabożeństw, wierni spotykali się w prywatnych domach i tam studiowali Biblie. Pozwoliło to im zachować wiarę oraz tożsamość ewangelicką, które stanowiły pociechę i moc w oczekiwaniu na lepsze czasy.

Niezwykle trudnym okresem dla polskich ewangelików była II wojna światowa, podczas, której życie straciło wielu zasłużonych dla Kościoła i Kraju księży jak i inteligencji ewangelickiej, wśród nich znalazł się także Biskup Kościoła ks. Juliusz Bursche. Los ten nie ominął także poznańskiej Parafii, ówczesny proboszcz ks. Gustaw Manitius poniósł męczeńską .śmierć w nocy z 28 na 29 stycznia 1940r. Parafia została zlikwidowana przez okupantów, a jej majątek rozkradziono.

Po 1945r. Kościół odradza się ponownie do życia, próbując sprostać trudnemu zadaniu zjednoczenia wiernych z różnych terenów i struktur kościelnych. Oprócz Śląska Cieszyńskiego, diecezje przyjmują charakter diasporalny. Parafie są często bardzo oddalone od siebie skupiając niewielu wiernych. Obecnie dzięki wzmożonym wysiłkom duszpasterzy i członków parafii odzyskują one swój blask, przyciągając do siebie coraz większą liczbę wiernych. Nierzadko są one miejscem wielu inicjatyw, koncertów i spotkań. Co roku Kościoły Ewangelickie stają się także miejscem modlitw o jedność Chrześcijan. Mają one na celu faktu podkreślenie, że naszym wspólnym celem jest głoszenie Ewangelii o Zmartwychwstałym Chrystusie.

Zasady wiary Kościoła luterańskiego

Naukę Kościoła Ewangelickiego można streścić w 4 pryncypiach luteranizmu.

Sola gratia

Jedynie ŁASKA

Podstawą ewangelicyzmu jest nauka o Bożej łasce, jako jedynym środku zbawienia. Z łaski wyrasta cała teologia ewangelicka. Człowiek zyskuje zbawienie jedynie ze względu na Bożą decyzję o przebaczeniu mu jego grzesznej natury i zaakceptowaniu go takim, jaki jest. Człowiek nie może zostać zbawiony ze względu na swoje uczynki, ponieważ każdy z nich obarczony jest piętnem grzechu pierworodnego. Nawet najbardziej szlachetne czyny nie są w stanie zagwarantować komukolwiek zbawienia. Człowiek pozostaje bierny wobec Bożej łaski, nie może jej na Bogu wymusić, ani kupić jej dobrem, które wyrządza dla innych. Boża sprawiedliwość różni się od ludzkiej, nie polega na odpłaceniu czymś za coś. Jest to, jak to ujął ks. dr Marcin Luter, “sprawiedliwość obca” (łac. iustitia aliena), przychodząca do człowieka niezależnie od ludzkich decyzji, stale przebaczająca i kochająca człowieka. Łaska Boża oddziałuje na człowieka, sprawia, że ten pokutuje, tzn. stale pragnie zmieniać swoje życie w odpowiedzi na akceptację ze strony Boga. Łaska Boża ratowała Izraelitów, gdy przebywali w niewoli w Egipcie i Babilonie. Ostatecznie ukazała się ona w Jezusie Chrystusie, Bogu, objawiającym się w człowieku, który w pełni zjednoczył się z ludźmi poprzez swoje życie i śmierć oraz zwyciężył grzech w swoim zmartwychwstaniu.

Sola fide

Jedynie WIARA

Łaska Boża napełnia człowieka wiarą w Jezusa Chrystusa – danego ludzkości Odkupiciela. Wiara staje się przez to świadomością zbawienia. Tylko człowiek wierzący może zostać zbawiony. Zachodzi tutaj logiczna konsekwencja. Jeśli ktoś wierzy i uznaje, że otrzymał od Boga zbawienie, wówczas zbawienie to staje się integralną częścią jego wiary. Prawdziwa wiara chrześcijańska, zdaniem teologii luterańskiej, opiera się właśnie na zaufaniu Chrystusowi, gdy On bezpośrednio zwraca się do człowieka przekazując mu dobrą nowinę o przebaczeniu grzechów i pojednaniu z Bogiem.
Wiara, poza tym, sprawia, że człowiek jest zdolny do posłuszeństwa Bogu i czynienia dobra. W wierze chrześcijanin nie przestrzega przykazań Bożych dlatego, że stoi nad nim żelazna litera prawa, ale dlatego, że sam Chrystus działa w jego życiu i prowadzi go właściwą drogą. Wiara przez to znajduje swoją aktualizację w codziennych czynnościach, w odpowiedzialności za własne życie, życie naszych bliźnich oraz za środowisko w którym żyjemy.

Sola Scriptura

Jedynie PISMO

Reformacja wezwała Kościół do powrotu do Pisma Świętego. Zasada Sola Scriptura oznacza, że podstawowym źródłem głoszenia Słowa Bożego o zbawieniu człowieka jest Biblia. Ks. dr Marcin Luter, podobnie jak i inni reformatorzy, dążył do tego, aby oczyścić Kościół z naleciałości wynikających z przerostu średniowiecznej scholastyki. Z tego powodu Reformacja jednogłośnie opowiedziała się za zredukowaniem źródeł wypowiedzi teologicznych do formy podstawowej, którą jest Pismo Święte. W oparciu o treść Pisma Świętego analizowano i odrzucano te dogmaty Kościelne, których nie sposób było udowodnić na podstawie ksiąg biblijnych. Biblia, jako szczególny wyraz głoszenia Słowa Bożego, czy to przez starotestamentowych proroków, czy przez ewangelistów i apostołów, stanowi podstawę wszelkich wypowiedzi Kościoła, rozumianego jako wspólnota wszystkich ochrzczonych chrześcijan. Treść Pisma Świętego stanowi inspirację dla tych, którzy chcą poznać Chrystusa, a także jest najpierwotniejszym źródłem zwiastowania o Bogu. Kościoły ewangelickie odrzucają tylko tę część tradycji kościelnej, która nie ma bezpośredniego uzasadnienia w Piśmie Świętym, stąd ewangelicyzm wyznaje wiarę w Trójcę Świętą, wyrażoną w nicejsko-konstantynopolitańskim wyznaniu wiary, symbolu apostolskim oraz Atanazjańskim wyznaniu wiary.

Solus Christus

Jedynie CHRYSTUS

Kościoły ewangelickie nauczają, że jedynym Synem Bożym, zbawicielem i pośrednikiem jest Jezus Chrystus. Jest on wypowiedzianym Bożym Słowem, które “ciałem się stało i zamieszkało wśród nas” (J 1, 14). Jezus Chrystus, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, został dany przez Ojca, żeby zbawić świat od śmierci i zła. To on jest Panem, na którego imię “ma zginać się wszelkie kolano na niebie, na ziemi i pod ziemią” (Flp 2, 10). Jezus Chrystus, poprzez swoje zmartwychwstanie i wniebowstąpienie obecny jest stale z człowiekiem, a zwiastowanie dobrej nowiny (Ewangelii) o Nim jest stale aktualne. To On stanowi podstawę treści Pisma Świętego. To o Nim, jego śmierci na krzyżu i zmartwychwstaniu świadectwo składali apostołowie i ewangeliści. Jezus Chrystus jest podstawą życia Kościoła i jemu podporządkowana powinno być całe życie chrześcijanina.
Z racji tego, iż Chrystus łączy w sobie naturę Boga i człowieka, a przez to jako jedyny jest pośrednikiem pomiędzy człowiekiem a Bogiem, teologia luterańska odrzuca kult świętych i kult Marii, którą jednakże uznaje za Matkę Bożą.

Sakramenty

Reformatorzy Kościoła, zwłaszcza ks. dr Marcin Luter i Filip Melanchton, zrewidowali naukę o sakramentach. W sakramencie miłość i zbawienie – Słowo Boże objawione w Jezusie Chrystusie – są dostępne dla człowieka także w postaci, której on może zmysłowo doświadczyć. Wyznanie augsburskie, podstawowe wyznanie wiary Kościoła luterańskiego, przyjmuje, że Słowo Boże może objawić się człowiekowi indywidualnie w dowolnym aspekcie życia – w przedmiocie, usłyszanym lub przeczytanym słowie, uczynionym geście, etc. Aby jednak zachować należyty porządek w Kościele, Reformatorzy luterańscy doszli do wniosku, że Kościół podczas nabożeństw powinien praktykować jedynie te sakramenty, które zostały bezpośrednio nakazane przez Chrystusa i mają swoją formę materialną. Są nimi Chrzest Święty i Wieczerza Pańska (Komunia Święta, Eucharystia). Szczególne znaczenie ma także czynność absolucji, czyli odpuszczenia grzechów ogłaszanego przez duchownego podczas nabożeństwa. Jest to również forma przekazywania człowiekowi łaski Bożej, jednakże ze względu na brak połączenia Słowa Bożego z materią nie jest formalnie uznawana za sakrament.

Chrzest

W sakramencie Chrztu Świętego człowiek zyskuje obietnicę zbawienia i usprawiedliwienie zakorzenionej w nim skłonności do czynienia zła i nieposłuszeństwa wobec Boga. Chrzest Św. został ustanowiony przez Pana Jezusa w słowach: ” Dana mi jest wszelka moc na niebie i na ziemi. Idźcie tedy i czyńcie uczniami wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego, ucząc je przestrzegać wszystkiego, co wam przykazałem. A oto Ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata. (Mt 28,16b-20).

Nie należy wiązać sakramentu Chrztu z chrztem w Jordanie, którego dostąpił Jezus. Chrzest Święty jest bowiem zanurzeniem w Chrystusie, w jego krwi przelanej na krzyżu. Symbolicznym wyrazem tego zanurzenia jest woda, która jednoczy się ze Słowem Bożym.

Chrzest Święty nie wymaga świadomości człowieka. Obietnica zbawienia zostaje dana człowiekowi niezależnie od jego woli. W Starym Testamencie Bóg ratował Izraelitów z niewoli egipskiej niezależnie od ich wieku, stanu zdrowia, czy innych czynników. Podobnie i Chrystus przychodzi do człowieka bez względu na to, czy jest on dorosłym, czy dzieckiem, zdrowym, czy chorym, intelektualnie lub cieleśnie sprawnym, bądź niepełnosprawnym. Z tego powodu praktykujemy chrzest niemowląt.

Wierzymy, że do sakramentów człowiek prowadzony jest przez Ducha Świętego, który działa zarówno w dorosłym, dziecku, jego rodzicach, czy rodzicach chrzestnych. Poprzez sprawowanie Chrztu Świętego Kościół pokazuje swoją otwartość oraz uznanie dla podmiotowości każdego człowieka.

W Chrzcie Świętym człowiek zostaje również włączony w społeczność Kościoła i staje się jego częścią.

Wieczerza Pańska

Sakrament Wieczerzy Pańskiej został ustanowiony przez Jezusa Chrystusa podczas Ostatniej Wieczerzy. Udzielany jest on w chlebie i winie i jednoczy człowieka z ukrzyżowanym i zmartwychwstałym Chrystusem. W Wieczerzy Pańskiej człowiek zostaje pojednany z Bogiem i z Kościołem, jego grzechy są przebaczone. Chrześcijanin zyskuje siłę do odnawiania swojego życia, a jego wiara zyskuje wzmocnienie. W Wieczerzy Pańskiej chrześcijanin na nowo dostępuje obietnicy zbawienia danej mu w Chrzcie Świętym. Powraca on do stanu, który uzyskał w sakramencie Chrztu. Zgodnie z zaleceniem ks. dr. Marcina Lutra, do Wieczerzy Pańskiej chrześcijanin powinien przystępować jak najczęściej. Sakrament ten jest ponadto wyrazem wspólnoty (komunii) i równości wszystkich chrześcijan.

W sakramencie Wieczerzy Pańskiej sam Chrystus udziela się wiernym w swoim prawdziwym ciele i krwi. Teologia ewangelicka odrzuca katolicką naukę o transsubstancjacji, ze względu na jej filozoficzny charakter. Arystotelejskie pojęcie substancji nie odpowiada bowiem ponadzmysłowemu i ponadrozumowemu objawieniu Boga. Luteranizm redukuje kwestię obecności Chrystusa w sakramencie do samego zaufania słowom Jezusa “to jest ciało moje”, “to jest krew moja”. Nie można jasno powiedzieć, w którym momencie Chrystus zaczyna być obecny w sakramencie, gdyż działanie Boga nie podlega ludzkiej kontroli. Wierzymy, że Jezus Chrystus obecny jest w sakramentach niezależnie od wiary człowieka.

Do sakramentu Wieczerzy Pańskiej należy przystępować godnie, tzn. z zaufaniem w to, że w sakramencie tym człowiek zyskuje swoje zbawienie. Godność spożywania Wieczerzy Pańskiej polega również na uznaniu równości wszystkich chrześcijan, nie wywyższaniu się ponad innych i zaakceptowaniu każdego, który do sakramentu przystępuje, jako w równym stopniu grzesznego i wybranego przez Chrystusa do zbawienia.

Sakrament Wieczerzy Pańskiej w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP może przyjmować każdy chrześcijanin bez względu na przynależność wyznaniową, jeśli nie stoi to w sprzeczności z jego sumieniem.

W naszej Parafii można przyjmować Komunię zarówno ze wspólnego kielicha jak i jednorazowych kubeczków oraz poprzez zanurzenie w winie opłatka. Zmianę tę wprowadzono ze względu na zagrożenia epidemiologiczne.

Spowiedź

Spowiedź służy uświadomieniu sobie ludzkiej niedoskonałości – tego, że nie zawsze człowiek zachowuje się w porządku wobec Boga i drugiego człowieka; tego, że nie jest idealny, że, cytując modlitwę spowiednią ks. dr. Marcina Lutra, jest “biedny, nędzny i grzeszny”. W spowiedzi człowiek wyznaje Bogu to, co męczy jego sumienie. Przeprasza on za swoje czyny, myśli i słowa, którymi zaszkodził sobie i drugiemu człowiekowi, a przez to obraził Boga. Spowiedź jest sprawą indywidualną pomiędzy chrześcijaninem a Bogiem i nie wymaga pośrednika w postaci duchownego, gdyż jedynym pośrednikiem jest sam Jezus Chrystus. Podczas nabożeństwa spowiedź kończy się absolucją – ogłoszeniem odpuszczenia grzechów przez zasługę Chrystusa wypowiedzianym przez osobę prowadzącą liturgię.

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP praktykuje trzy formy spowiedzi:

Powszechna

Następuje ona podczas nabożeństwa, zazwyczaj na jego początku, lub przed liturgią sakramentu Wieczerzy Pańskiej. W czasie spowiedzi wierni przyznają się do swojej grzeszności słowami modlitwy spowiedniej. Spowiedź kończy się absolucją – ogłoszeniem odpuszczenia grzechów wszystkim, którzy pragną zbawienia i zmiany swojego życia.

Osobista

W dawnych czasach, aż do XVIII wieku w Kościołach ewangelickich praktykowano spowiedź osobistą w konfesjonałach. Pod wpływem nurtów przebudzeniowych w Kościele, zwłaszcza pietyzmu, zrezygnowano z konfesjonałów, a spowiedź indywidualna przyjęła formę rozmowy duszpasterskiej prowadzonej poza nabożeństwem w gabinecie duszpasterza. Duszpasterz zobowiązany jest do zachowania tajemnicy przeprowadzonej rozmowy.

Codzienna

Chrześcijanin podlega stałemu przeobrażeniu. Żyje on w napięciu pomiędzy zepsutą przez grzech pierworodny naturą i świętością daną mu przez Chrystusa. Z tego powodu życie chrześcijanina jest nieustanną pokutą, tzn. codziennym odwracaniem się od tego, co złe i nieustannym pragnieniem odpuszczenia grzechów.

Istota Kościoła

W rozumieniu ewangelików Kościół jest tam gdzie zwiastuje się Ewangelię i sprawuje Sakramenty. Kościół jest zgromadzeniem wierzących i społecznością świętych. Jego celem jest pozyskiwanie ludzi dla Jezusa Chrystusa w mocy Ducha Św. Głową Kościoła jest tylko i wyłącznie Jezus Chrystus. Ewangelicy nie uznają zwierzchności papieża, choć oczywiście darzą go szacunkiem należnym głowie Państwa oraz Kościoła rzymskokatolickiego. Kościoły ewangelickie są Kościołami krajowymi, niezależnymi od zewnętrznych struktur. Zgodnie z nauczaniem Nowego Testamentu, mówimy w Kościele ewangelickim o “powszechnym kapłaństwie”. Oznacza ono, że każdy członek Kościoła wedle powierzonych mu talentów jest odpowiedzialny za głoszenie Ewangelii. Każdy chrześcijanin powinien składać swoim życiem świadectwo wiary i poprzez to być przykładem dla swojego otoczenia. Ze względu na powszechne kapłaństwo, klasyczny podział na “świeckich” i “duchownych” jest w ewangelicyzmie niezbyt precyzyjny i ma jedynie funkcję porządkową. Bardziej adekwatne jest rozróżnienie na “ordynowanych” (księży) i “nieordynowanych”. Każdy wierny jest współodpowiedzialny za losy Kościoła i powołany do prowadzenia go na wszystkich szczeblach władzy. Teologia ewangelicka odrzuca hierarchiczność Kościoła. Aby zachować porządek zwiastowania Słowa Bożego przez kazanie i sakramenty w Kościele ewangelickim funkcjonuje urząd kościelny. Osoba powołana przez Boga do służby głoszenia Słowa Bożego, która spełniła wymogi formalne (studia teologiczne, uczestnictwo w odpowiednich kursach i praktykach) zostaje ordynowana przez Kościół do tego urzędu. Urząd kościelny w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP realizowany jest w trzech równych sobie posługach, które różnią się jedynie zakresem obowiązków służbowych. Są to posługi diakona, pastora (prezbitera) i biskupa.

Teologia ewangelicka uznaje sukcesję apostolską, jako sukcesję tego, co w Kościele jest apostolskie (zwiastowanie Słowa Bożego, sprawowanie sakramentów). Z tego powodu sukcesja apostolska nie ogranicza się jedynie do ordynowanych duchownych, lecz przynależy do całości Kościoła. Nie oznacza ona zmiany statusu ontologicznego osoby – realizowana jest ona zarówno na ambonie, jak i przy ołtarzu, ale również w codziennym zwiastowaniu Chrystusa przez wiernych. Niektóre Kościoły ewangelickie, w tym Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP, mianem przekazania sukcesji określają także formalne wprowadzenie w funkcję biskupa, jednakże należy wówczas rozumieć to pojęcie jedynie w sensie symbolicznym.

Luterańskie nabożeństwo

Istotę ewangelickiego nabożeństwa określił Marcin Luter w kazaniu wygłoszonym w trakcie poświęcenia kościoła zamkowego w Torgawie w 1544r. słowami “…aby tu sam Pan Chrystus przemawiał do nas w Słowie Swoim świętym, a my abyśmy z Nim mówili przez modlitwę, psalmy i pieśni pochwalne”. Liturgia luterańska od XVI w. prowadzona jest w języku narodowym. W Kościele Ewangelicko-Augsburskim nie odprawia się Mszy. Msza bowiem jest powtórzeniem bezkrwawej ofiary Chrystusa na krzyżu. Ewangelicy wierzą, że ofiara Golgoty była jednorazowa i w pełni wystarczająca.

Najważniejszymi elementami nabożeństwa są:

Kazanie – zwiastowanie Słowa Bożego
Komunia Św.

Nabożeństwo prowadzone jest według porządku, który można znaleźć w Śpiewniku Ewangelickim. Znajdują się tam także pieśni oraz introity (psalmy) śpiewane podczas nabożeństwa. W naszym kościele każdy może skorzystać ze śpiewników, które wyłożone są na półkach przy wejściu do kościoła.

Stroje liturgiczne

Zarówno stroje liturgiczne jak i wyposażenie świątyni, luteranizm uważa za tzw. “adiafora” tzn. “rzeczy nieistotne”. Stąd istnieje w tych sprawach w luteranizmie światowym wielka różnorodność, co stwarza bogactwo form liturgicznych. Od czarnej profesorskiej togi z befką (Niemcy i niektóre kraje Europy Środkowej), poprzez komże, albę i stułę w kolorze liturgicznym, a także ornat, kapa, mitra i pastorał (kraje skandynawskie, kraje nadbałtyckie, Kanada, Ameryka, Australia, Afryka, Indie). Na takie bogactwo form liturgicznych zezwalają księgi symboliczne. Dlatego od początku światowy luteranizm reprezentuje takie liturgiczne bogactwo form i “jedność w różnorodności.”. Pragmatyka Służbowa z dnia 28 listopada 1999 r., dopuszcza dla duchownych luterańskich w Polsce trzy alternatywne stroje liturgiczne:

Czarna toga z białą befką i biret

używane od roku 1811 na mocy dekretu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III najpierw w Prusach, a później i w innych krajach)

Biała komża

tzw. „alba silesiana” czyli „alba śląska” zakładana na czarną togę (komża używana jest od czasów Reformacji w Księstwie Cieszyńskim, oraz w formie białej „rokiety” na Słowacji i na południu Niemiec (Württemberg)

Biała (kremowa, jasna) alba

Sięgająca do kostek, kroju skandynawskiego, ze stułą w kolorze liturgicznym odpowiadającym niedzieli lub świętu roku kościelnego (stuła oznacza urząd Kościoła).

Rzeczy ostateczne

Za rzeczy ostateczne uznajemy wszystko to co dzieje się z człowiekiem po śmierć, a więc zmartwychwstanie, sąd Boży i życie wieczne. Bóg chce aby wszyscy ludzie byli zbawieni. “Albowiem tak Bóg umiłował świat, że Syna swego jednorodzonego dał, aby każdy kto w niego wierzy nie zginął, ale miał żywot wieczny.” (Jan 3, 16) Warunkiem naszego zbawienia jest wiara, która objawia się w naszym życiu poprzez jej owoce. Kiedy Jezus ponownie przyjdzie na ziemię w pełni chwały i mocy wezwie wszystkich ludzi na sąd. Wtedy okaże się kto będzie zbawiony, a kto potępiony. “Kto słucha słowa mego i wierzy temu, który mię posłał, ma żywot wieczny i nie stanie przed sądem , lecz przeszedł z śmierci do żywota” (Jan 5, 24). Decyzja jaka zapadnie będzie ostateczna i nieodwołalna. Jezus powiedział: “I odejdą ci na kaźń wieczną, sprawiedliwi zaś do życia wiecznego” (Mat. 25, 46). Dlatego też Kościół ewangelicki odrzuca naukę o czyśćcu jako niebiblijną. Losy człowieka po śmierci uwarunkowane są przez jego wiarę na ziemi. Po śmierci jego los jest już przypieczętowany i nie można go odmienić. Powołani do Królestwa Niebieskiego będą żyć wiecznie w domu Boga Ojca.

Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego

Księgi Wyznaniowe (Symboliczne) Kościoła Luterańskiego są wykładnią wiary Kościoła. Spisane przez Ojców Reformacji zawierają wykładnie Pisma Świętego. W żadnym wypadku nie stoją z Biblią na równi i podlegają jej osądowi. To świadectwo wiary Kościoła danej epoki. Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP uznaje wszystkie Księgi Symboliczne zebrane w 1580r. w Księdze Zgody:

Trzy starokościelne symbole wiary: Apostolskie, Nicejsko-Konstantynopolitańskie, Atanazjańskie
Mały Katechizm Marcina Lutra z 1529r.
Duży Katechizm Marcina Lutra z 1529r.
Wyznanie Augsburskie z 1530r.
Obrona Wyznania Augsburskiego z 1530r.
Traktat o władzy i prymacie papieża z 1537r.
Artykuły Szmalkaldzkie z 1537r.
Formuła Zgody 1577r.

Maria, kult świętych i relikwii

Zgodnie z ustaleniami III Soboru Powszechnego w Efezie w 431r. Kościół nasz naucza, że Maria był bez wątpienia Matką Bożą. Z tego powodu też obdarza się ją szacunkiem i czcią jej należną. Jest ona wzorem i przykładem kobiety posłusznej i oddanej Bogu. Księgi Symboliczne Kościoła Luterańskiego nauczają, że Maria była: “…czystą, świętą Dziewicą…”, “… najgodniejszą najwyższej czci”. Ewangelicy nie mogą jednak zgodzić się na kult Matki Boskiej, który należny jest jedynie Trójjedynemu Bogu. Była ona jedynie człowiekiem. Nie może więc być uznana za pośredniczkę, współodkupicielkę czy orędowniczkę. Jedynym pośrednikiem pomiędzy Bogiem, a człowiekiem jest tylko Jezus Chrystus. Tak więc ewangelicy szanują Matkę Boską z uwagi na rolę jaką wypełniła. Nie może być ona jednak objęta czcią należną jedynie Bogu. Podobnie jest z kultem świętych. Kościół ewangelicki zna pojęcie “świętych” występujące w Nowym Testamencie. Odnosi się ono jednak do ludzi wierzących w Jezusa Chrystusa, których codzienne życie jest uświęcone wiarą i tchnieniem Ducha Świętego.Nie oznacza to wcale, że są bezgrzeszni czy w jakiś sposób lepsi od innych. Mówi natomiast jedynie tyle, że Bóg rozpoczął w nich dzieło uświęcenia. Artykuły Szmalkaldzkie mówią: “… nie potrzebujemy wzywania świętych, chociażby nawet była to rzecz cenna, jednak jest to rzeczą bardzo zgubną. Chociaż aniołowie w niebie, a święci na ziemi, a może także i w niebie, modlą się za nas (jak zresztą i Chrystus czyni), to jednak z tego nie wynika, iż mamy aniołów i świętych wzywać, uwielbiać i czynić jako patronów i orędowników …(….) Jest to bowiem bałwochwalstwo, gdyż taki zaszczyt przyznawać należy jedynie Bogu.” Ewangelicy nie uznają kultu świętych, a co za tym idzie kultu relikwii jako nauk niebiblijnych. Nie mogą być oni w żadnym wypadku uznani za pośredników bądź orędowników. Kościół nie ma prawa także decydować o tym kto może, a kto nie być świętym. Jest to sprawa wyłącznie Boga. Relikwie są jedynie przedmiotami, którym tym bardziej nie należy się żadna cześć. Jedynym pośrednikiem między Bogiem a ludźmi jest Jezus Chrystus. Tylko Jemu należy się cześć i chwała. Tylko do niego zanosić możemy nasze modlitwy i On wstawia się za nami u Boga Ojca. Wszystko inne przysłania nam Boga i uzurpuje sobie prawo do Jego chwały.

Struktura i organizacja

Naczelną władzą ustawodawczą Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP jest Synod, którego reprezentacją jest Rada Synodalna. Synod Kościoła jest wybierany w sposób demokratyczny z grona wszystkich duchowych i świeckich członków Synodów Diecezjalnych Kościoła. Synod Kościoła wybiera Biskupa Kościoła, który jest duchowym zwierzchnikiem Kościoła i z urzędu także Prezesem Konsystorza. Konsystorz jest naczelną władzą administracyjną Kościoła w Polsce i zarazem stanowi kierownictwo Kościoła.

Diecezje posiadają swoje synody, biskupów i rady. W diecezjach istnieją samodzielne parafie i podległe im filiały. Władzami Parafii są: Zgromadzenie Parafialne, Rada Parafialna, Proboszcz, można również ustanowić: Komitet Parafialny oraz Radę Filiału. Proboszcz i rada parafialna wybierana jest przez wszystkich pełnoletnich członków parafii.

Róża Lutra

Róża obok jest herbem ks. Marcina Lutra. W liście z roku 1516 objaśnił On tę różę w następujący sposób: “Po pierwsze: w sercu o naturalnych kolorach (czerwonym) znajduje się czarny krzyż, aby zawsze pamiętał, że moja wiara w Ukrzyżowanego może mnie usprawiedliwić. Sprawiedliwy żyje z wiary, z wiary w Ukrzyżowanego. Serce spoczywa w środku w białej róży, która wskazuje na to, że wiara przynosi mi radość, pociechę i pokój, dlatego właśnie róża powinna być biała, a nie czerwona, gdyż kolor biały jest kolorem Duchów i wszystkich Aniołów. Taka róża spoczywa na błękitnym kolorze, kolorze przyszłej radości. Otacza ją złoty pierścień, gdyż taka sprawiedliwość w niebie trwać będzie wiecznie”.

Luteranie na świecie

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP jest jednym z setek Kościołów Luterańskich na świecie. Każdy z nich jest samodzielną jednostką. Większość z nich zrzeszona jest w Światowej Federacji Luterańskiej. Liczba wiernych Kościołów członkowskich Światowej Federacji Luterańskiej w 2009 roku przekroczyła 70 milionów i wynosi obecnie ponad 70 mln 53 tys. osób. W porównaniu z rokiem 2008 nastąpił wzrost o 2,3% (czyli prawie 1,6 mln). W tym:

37 mln 100 tys. luteran w Europie
18,5 mln w Afryce
837 tys. w Ameryce Południowej
8,5 mln w Ameryce Północnej
7,4 w Azji i Oceanii

Luteranie w Polsce

W skład Kościoła wchodzi sześć Diecezji:
Pomorsko – Wielkopolska, Katowicka, Mazurska, Warszawska, Wrocławska, Cieszyńska

Wierni – zapisani w parafiach: około 70.000
Parafie: 130
Filiały: 151
Kościoły: 189
Kaplice wolnostojące: 70
Kaplice w budynkach parafialnych: 80
Duchowni (biskupi, księża, diakoni): ok. 180

Luteranie w dialogu

Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej od samego początku, tzn. od 1947 r. jest członkiem Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL), od 1948 r. członkiem Światowej Rady Kościołów (ŚRK) i Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE). Jest także członkiem Konferencji Europejskich Kościołów (KEK) oraz Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie (WKEE).

Znani ewangelicy

Na kartach historii Polski zapisało się wielu wspaniałych ludzi, którzy przynależeli do Kościołów ewangelickich: luterańskiego i reformowanego. Ich życie, dzieła i spuścizna jaką po sobie zostawili jest wspaniałym świadectwem ich ewangelickiej wiary oraz patriotyzmu. Poniżej prezentujemy kilka najbardziej znanych przedstawicieli polskiego ewangelicyzmu (luteranie i reformowani).

Mikołaj Rej z Nagłowic – poeta, polityk, teolog epoki Renesansu (ewangelicko-reformowane)
Samuel Bogumił Linde (1771-1841) – językoznawca, bibliotekarz, autor pierwszego słownika języka polskiego (ewangelicko-augsburskie)
Eugeniusz Bodo (1899-1943) – aktor (ewangelicko-reformowane)
Karol Wedel (1813-1902) – cukiernik, założyciel firmy Wedel (ewangelicko-augsburskie)
Lucyna Ćwierczakiewiczowa (1829-1901) – autorka książek kucharskich (ewangelicko-reformowane)
Arnold Fibiger (1847-1915) – przemysłowiec i budowniczy fortepianów (ewangelicko-augsburskie)
Błażej Haberbusch (1806-1878) – browarnik, współzałożyciel warszawskiego browaru Haberbusch i Schiele (ewangelicko-augsburskie)
Konstanty Schiele (1817-1886) – browarnik, współzałożyciel warszawskiego browaru Haberbusch i Schiele (ewangelicko-augsburskie)
Karol August Freyer (1801-1883) – organista, kompozytor (ewangelicko-augsburskie)
Karol Scheibler (1820-1881) – łódzki przedsiębiorca, właściciel łódzkiej fabryki włókienniczej (ewangelicko-augsburskie)
Stefan Starzyński (1893-1943) – oficer WP, prezydent Warszawy, bohater obrony Stolicy w 1939r. (ewangelicko-reformowane)
Józef Piłsudski (1867-1935) – premier Polski, Marszałek Polski, Wódz Naczelny (ewangelicko-augsburskie)
Franciszek Kleeberg (1888-1941) – generał WP (ewangelicko-augsburskie)
Wiktor Thommee (1881-1962) – generał WP (ewangelicko-augsburskie)
Juliusz Rómmel (1881-1967) – generał WP (ewangelicko-augsburskie)
Stanisław Lorentz (1899-1991) – muzealnik, poseł, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie (ewangelicko-augsburskie)
Jerzy Buzek – profesor, premier rządu RP, przewodniczący Parlamentu Europejskiego (ewangelicko-augsburskie)
Adam Małysz – skoczek narciarski (ewangelicko-augsburskie)
Piotr Żyła – skoczek narciarski (ewangelicko-augsburskie)
Halina Młynkowa – piosenkarka (ewangelicko-augsburskie)
Ewa Farna – piosenkarka (ewangelicko-augsburskie)